Een andere berg uit Indië
verschijnt in de vaas
Hier zegt de Zoon tot de Leidsman:
‘Laat mij afdalen naar mijn Vader toe,
want hij kan zonder mij noch zijn, noch leven.
Hij smeekt mij en roept mij zonder ophouden.’
De Leidsman sprak tot de Zoon:
‘Ik laat u niet alleen terugkeren.
Ik heb u weggehaald van bij de boezem van uw Vader;
ik zal er u weer terugbrengen,
opdat hij zich opnieuw verheuge en opdat hij leve,
en aan hemzelf zullen we deze kracht geven.’
Ze stonden dus op zonder dralen,
en keerden terug naar het huis van de Vader.
Toen de Vader zijn naderende Zoon had gezien,
riep hij met luide stem en zei: (vlg bladzijde)
Deze nieuwe situatie is vergelijkbaar met de aanvang van de Poimandrès, het eerste boek van het Corpus Hermeticum, een verzameling laat-Griekse teksten die aan Hermes Trismegistos worden toegeschreven. Citaat:
‘Op een keer mediteerde ik over het zijnde. Mijn gedachten waren tot op een grote hoogte gestegen, terwijl de zinnen van mijn lichaam volkomen waren ingesluimerd, zoals gebeurt bij iemand die, na een zware maaltijd, of door lichamelijke vermoeidheid, door een diepe slaap wordt overvallen. En het kwam mij voor dat ik een geweldig wezen zag, van onbepaalde omvang, dat mij bij mijn naam noemde en tot mij sprak: “Wat wilt ge horen en zien, en wat zijt ge van plan te leren en te weten?” Ik antwoordde: “Wie zijt gij?” En hij sprak:” Ik ben Poimandrès, de mens-herder, het authentieke weten. Ik weet wat ge begeert en ik ben overal met u.” Ik antwoordde:” Ik wens over de wezenlijke dingen te worden onderricht, hun aard te begrijpen en God te kennen”. En hij zei:” Houdt in uw bewustzijn goed vast wat ge wilt weten en ik zal u onderrichten”. Gelijk met deze woorden veranderde hij van aanschijn en terstond, in een oogwenk, werd alles voor mij geopend. En ik zag een oneindig visioen ...’
Het citaat spreekt voor zichzelf. De vader-koning is het lichaam dat is ingeslapen, passief gemaakt. De zoon is Hermes, het schouwende en geconcentreerde denken, het bewustzijn dat mediteert op een thema, een ‘zaadgedachte’. En de leidsman is Poimandrès, die tegelijk een soort universele waker is over het menselijke bewustzijn (mens-herder), én het authentieke weten, de bron van ware kennis die in ieder mens aanwezig heet te zijn en die ultieme inzichten openbaart aan het vragende bewustzijn.
Wat behelst het visioen? In de Poimandrès is het de schepping van de werelden van licht en duisternis. In Lambsprincks traktaat is het een ultieme ‘coniunctio oppositorum’, want van op de top van hun berg zien de zoon en de leidsman zowel de Zon als de Maan, het licht van de dag, samen met het duister van de nacht. Aan de zoon wordt de kosmische samenhang geopenbaard en begrijpelijk gemaakt, hoe alles met alles samen hangt, en hoe hijzelf daarin past, en dit op een zeer aanschouwelijke wijze.
Men kan nalezen in de Hermetische geschriften wat het visioen van Poimandrès behelsde. Die woorden zijn voor ons
niet van belang. Wat belangrijk is, is de toestand waarin de jonge Hermes zich bevindt; de mogelijkheid die hij heeft om zijn geest open te stellen en een ultiem inzicht of visioen te ontvangen.
Waar zal dit visioen over gaan? Ongetwijfeld over de microkosmos en de verbinding met de macrokosmos:
‘Zo boven, zo beneden, om de wonderen van het ene te voltrekken’.
Het Nu is de Eeuwigheid. De intensiteit van het Nu is nu zo groot dat het zich uitbreidt tot en overgaat in Eeuwigheid. Uit dit ene ultieme moment van verlichting komt alle inspiratie voort. Met die inspiratie kunnen duizenden bibliotheken
gevuld worden. Maar echte waarde heeft het alleen voor hem die het ultieme moment meemaakt.